Sebep – Sonuç Cümleleri
(Neden – Sonuç)

• Sebep – sonuç cümleleri, bir eylemin veya durumun gerçekleşmesinin “nedenini” ve bu nedene bağlı olarak ortaya çıkan “sonuçları” içinde barından cümlelerdir. Peki nedir neden ve sonuç? Öncelikle bu iki kelimenin Türk Dil Kurumu’na göre kavramsal anlamlarına bakalım:

Neden : Bir olayı ve durumu gerektiren, doğuran başka olay veya durum, sebep

Sonuç : Bir olayın doğurduğu başka bir olay veya durum, netice   (Türk Dil Kurumu)

Örneğin:
–Teknoloji geliştiğinden artık mektup yazılmaz oldu.
Sonuç =  artık mektup yazılmaması
Neden = Teknolojinin gelişmesi

– Düşüncesiz davrandığı için ailedeki herkesi üzdü.
Sonuç = ailedeki herkesi üzmesi
Neden = düşüncesiz davranması

– Çok heyecanlanmıştı; çünkü onu ilk kez yakından görüyordu.
Sonuç = çok heyecanlanması
Neden = onu ilk kez yakından görmesi

• Sebep – sonuç cümlelerinde, yargıların bir arada kullanılmasına yardım eden bazı sözcük ve ekler vardır. Bunları “için, -dığı için, -den, -dığından, -ince, çünkü, diye, ki” olarak sıralamak mümkündür. (Sorularda bazen -den dolayı, -den ötürü gibi kalıp ifadelerle de karşılaşabilirsiniz; ancak bunun söz dizimi açısından bir anlatım bozukluğu oluşturduğunu ek bilgi olarak aklınızda tutmanızı tavsiye ediyoruz.)

Örneğin:
– Güneşe karşı alerjisi olduğu için gündüz dışarı çıkamıyor.
– Sonunda hırsızlık yaptığından hapsi boyladı.
– Durumu anladı ki bıyık altından gülüyor.
– Gitarın tellerini değiştirdi, çünkü teller çok yıpranmıştı.
– Asansörü katta tutmadım diye söylemediği laf kalmadı.
– Babası elinde oyuncakla gelince Emre çok sevindi.

• Bazen de bu sözcük ve ekler kullanılmadan sebep – sonuç cümleleri meydana getirmek mümkün olmaktadır.

Örneğin:
– Her gün antrenman yaptı, mülakatı kazandı.
Sonuç = mülakatı kazanması
Sebep = her gün antrenman yapması

–Dün  sabah işe gitmemiş, uyuyakalmış.
Sonuç = işe gidememesi
Sebep = uyuyakalması

–Böylesi sağlıklı bir vücuda sahip olmayı düzenli spor yapmasına borçludur.
Sonuç = sağlıklı bir vücuda sahip olması
Sebep= düzenli spor yapması

Sebep – Sonuç  Cümlelerine Örnekler

• Hikaye türünde başarılı olamadığım için şiir yazmaya yöneldim.
• Kapalı mekanlarda gürültüden hoşlanmadığından konsere gelmedi.
• Doğum gününe kimse katılmadığı için hayal kırıklığına uğradı.
• Onunla ilişkimi kopardım; çünkü onu yola getiremeyeceğimi anladım.
• Soğuktur suları bir tas içilmez
• Çok sistemli çalıştı, başarılı oldu.
• Heyecandan bayılacak gibi olmuştu.
• Romandaki karakter bizden biri olduğu için okurken kendimizi olayların içinde buluveririz.

Son olarak;

İPUCU -1- :

• Peki sebep – sonuç cümlelerini soru çözerken rahatlıkla bulabilmeniz için ne yapmalısınız? Bunun için öncelikle cümlenin sonuç bildiren yargısına “niçin?, neden?, niye?” gibi sorular sormalısınız. Bu sorulara cümlenin cevap verebiliyor olması gerekmektedir.

Örnek: 

– Açlıktan kan şekeri düştüğü için bayıldı.
(Niçin bayıldı = Açlıktan kan şekeri düştüğü için) (Sebep – Sonuç)

İPUCU -2- :

• Sebep – sonuç ile amaç – sonuç cümlelerinin birbiriyle karıştırılabileceği hususunu gözden kaçırmamalısınız. Amaç – sonuç cümlelerinde “amacıyla” sözcüğü kullanılabilirken, neden – sonuç cümlelerinde bu kelime kullanılamamakta, kullanıldığında cümlenin anlamında bozulma meydana gelmektedir.

Örnek: 

-Açlıktan kan şekeri düştüğü için bayıldı.
-Açlıktan kan şekeri düşmesi amacıyla bayıldı. (Sebep – Sonuç)