FİİLİMSİLER
Fiilimsiler
Fiilimsiler, fiillerden (eylemlerden) türeyen sözcükler olmalarına karşın fiillerin aldığı fiil “çekim eklerini” yani şahıs ekleri, haber ve dilek kiplerini alamayan, yalnızca fiillere gelen olumsuzluk eki olan “ma, me, maz, mez” eklerini alabilen sözcüklerdir. Fiilimsiler anlam olarak fiilerin anlamlarını taşırlar; ancak kip olarak fiilin anlamını taşımazlar.
Fiilimsiler, fiillere getirilen “fiilimsi ekleri” ile ortaya çıkarlar. Yani fiiller bazı ekler sayesinde fiilimsi olurlar. Bu ekler fiilden isim yapma ekleri olarak da bilinir ki bunlar eklendiği fiili isim soylu sözcük yaparak o sözcüğün cümlede “isim, sıfat ve zarf” görevinde kullanılmasını sağlarlar. (Fiilimsiler fiilden isim yapma eki aldıkları için türemiş bir sözcük olarak kabul edilirler.)
Cümle içinde isim, sıfat zarf görevinde kullanılırlar dedik. Peki bir fiil nasıl olur da cümle içinde isim, sıfat ve zarf görevlerinden birini üstlenebilir? Fiilimsiler; isim fiil, sıfat fiil ve zarf fiil olarak üç’e ayrılırlar her birinin kendine özel fiilimsi ekleri vardır. Bunlar;
İsim Fiil Ekleri : -ma, -ış, -mak
Sıfat Fiil Ekleri : -an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş
Zarf Fiil Ekleri : -ken, -alı, -madan, -ince, -ip, -arak, -dıkça, -e….-e, -r…..-maz, -casına, -meksizin, -dığında
İşte bu ekler sayesinde fiilimsiler “isim, sıfat ve zarf” görevinde kullanılırlar. Bir cümlede fiile gelen isim fiil eki o sözcüğü cümlede isim, sıfat fiil eki sıfat, zarf fiil eki zarf yapar. Bu bilgi çok önemlidir. Çünkü biz soru çözümlerinde fiilimsi olan sözcüğü bulurken sadece cümlede fiilimsi eki alan sözcük var mı yok mu buna bakmayacağız; bir de bu eki alan sözcüğün hangi görevde (isim, sıfat, zarf) kullanılıp kullanılmadığına bakacağız. Şimdi bu fiilimsi çeşitlerini eklerini ve görevlerini tek tek inceleyelim.
FİİLİMSİ ÇEŞİTLERİ
1-İsim Fiil (Mastar)
Fiillere getirilen “-ma, -ış, -mak” ekleri ile yapılır. Bu ekler büyük ünlü uyumu kuralına göre eklendiği sözcük içinde değişiklik gösterecekleri için “-ma, -me, -ış, -iş, -uş, -üş, -mak, -mek” şekillerinin de var olduğunu bilmeliyiz arkadaşlar. Fakat ezberimizde kalıcı olması için “-ma, -ış, -mak” eklerini bilmemiz yeterlidir. Bu ekler fillere gelerek onları cümle içinde “isim” yaparlar.
ÖRNEKLER
- Görmekten sonra görülmek, aşkın ikinci kademesiydi. Gör (fiil kökü) + mek (isim fiil eki)
- Mektup yazmak onun için huzur verici bir şeydi.
- Ben de sizinle tatile gelmeyi düşünüyordum.
- Bağlama çalmayı bu kadar çok seveni hiç görmemiştim.
- Programın başlayışı herkesi heyecanlandırdı.
- Yanımda oluşunu, bana sarılışını hiç unutamam.
- Onun gelişiyle oda bir anda sessizliğe büründü.
- Oturuşu ile herkesin dikkatini üzerine çekti.
- Bir gülüşü ile her şeyi değiştirmeyi biliyordu.
Yukarıdaki isim fiil eki almış fiilimsilerin başka cümlelerde olumsuz şekilleri de mümkündür. Olumsuzluk eki isim fiil ekinden önce gelir. Görmemek, görülmemek, yazmamak, gelmeme, çalmama, başlamayış, olmayış, sarılmayış, gelmeyiş, gülmeyiş… Mavi renkliler olumsuzluk ekidir. Kırmızı renkliler isim fiil ekidir.
NOT: İsim fiil eki aldığı halde ve fiilimsi olma kriterlerine uygun olduğu halde kalıplaşarak bir varlığın kavramın adı olan sözcükler vardır. Bunlar fiilimsi olarak kabul edilmezler.
- Elindeki çakmak ile oynaması annesini tedirgin etti.
- Her gün dondurma yersen çok hasta olabilirsin.
- Merak ettiğiniz bilgileri giriş kattaki danışmadan öğrenebilirsiniz.
NOT: Olumsuzluk eki olan “-ma, -me” eki ile isim fiil eki olan “-ma, -me” eki karıştırılmamalıdır.
- Ortalığı toplama görevini kardeşine verdiler. (İsim Fiil Eki)
- Bu saatte herkes uyuyor ortalığı toplama. (Olumsuzluk Eki)
NOT: Fiiller gibi çekimlenemeyeceklerini yukarıdaki açıkmada belirtmiştik. Şimdi bunun örneklerle açıklamasını daha da netleştirelim.
- Uyu-mak istiyorduk. (Bu cümledeki fiilimsiye kip eki ve şahıs eki getirmeye çalışalım) Uyu-mak- yor-uz istiyorduk. ( 🙂 anlamsız olduğunu gördünüz arkadaşlar)
2-Sıfat Fiil (Ortaç)
Fiillere getirilen “-an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş” ekleri ile yapılır. Bu ekler de büyük ünlü uyumu kuralına göre eklendiği sözcük içinde değişiklik gösterecekleri için “-an, -en, -ası, -esi, -maz, -mez, -ar, -er, -dık, -dik, -duk, -dük, -acak, -ecek, -mış, -miş, -muş, -müş” şekillerinin olduğunu bilmeliyiz. Fakat daha rahat ezberleyebilmemiz için “-an, -ası, -mez, -ar, -dik, -ecek, -miş” eklerini bilmemiz yeterlidir. Zaten daha da kolay akılda kalması için şifrenmiş bir şekilde sıralanmıştır:
“Anası mezar dikecekmiş”
Aşağıdaki örneklerde sıfat fiillerin cümle içinde sıfat görevlerinde kullanıldıklarına dikkat ediniz. Sıfat fiil ekleri fiillere gelerek onları cümle içinde sıfat ya da adlaşmış sıfat yapar.
ÖRNEKLER
- Çalışan adamı herkes sever. (Niteleme Sıfatı) (isim) (Sıfat Fiil)
- Gelen, gideni aratır. (Adlaşmış Sıfat+ Sıfat Fiil)
- Yıkılası dağlar geçit vermez oldu.
- Bu çocuğun sevilesi bir yanı kalmamış.
- Görünmez kazaya da davetiye çıkarmayalım.
- Aşılmaz yollardan aşırdın beni.
- Koşar adımlarla bebeğini kucaklamaya gitti.
- Gider ayak herkesin canını yaktı.
- Ne zaman seninle olsam tanıdık bir kuş cıvıltısıyla uyanırdım her sabah…
- Bazen bilindik şiirlerle bile olsa göz doldurmayı iyi biliyordu.
- Gelecek sezonda en başarılı futbolcular bizim olacak.
- Böyle bir kazadan sağlam çıkabildiyse verilmiş sadakası var demek.
NOT: Sıfat fiillerin olumsuz şekilleri de mevcuttur.
- Çalışmayan adama kimse ekmez vermez.
- Olmayacak duaya amin denmez.
NOT: Bazı sıfat fiil ekleri ile başka ekler benzerlik göstermektedir. Bunları karıştırmamak gerekir. Fiilimsiler ve eklerini ayırt etmek için bir çok faktör var fakat en önemlisi eki alan sözcüğün fiil kök gövdesi olup olmadığına ve sözcüğün cümlede sıfat görevinde kullanılıp kullanılmadığına bakmaktır. Karıştırılan ekler;
- Tutmaz dizlerim birden düzeldi. “-mez, -maz” =Sıfat Fiil Eki
- Dedemin dizleri tutmaz. “-mez, -maz” = Geniş Zaman Kipinin Olumsuzluk Eki
- Koşar adımlarla yanıma geldi. “-ar, -er” = Sıfat Fiil Eki
- Her sabah mutlaka koşar. “-ar, -er” = Geniş Zaman Kip Eki
- Gelecek yıl şampiyonuz. “-acak, -ecek” = Sıfat Fiil Eki
- Seneye bize gelecek. “-acak, -ecek” = Gelecek Zaman Kip Eki
- Yırtılmış pantolon ile dışarı çıkma. “-mış, -miş, -muş, -müş” = Sıfat Fiil Eki
- En sevdiği pantolonu yırtılmış. “-mış, -miş, -muş, -müş” = Öğrenilen Geçmiş Zaman Kip Eki
3-Zarf Fiil / Bağ Fiil (Ulaç)
Fiillere getirilen “-ken, -alı, -madan, -ince, -ip, -arak, -dıkça, -e….-e, -r…..-maz, -casına, -meksizin, -dığında” ekleri ile yapılır. Fiili zarf yapma görevi üstlenen bu eklerin diğer ekler gibi ünlü uyumlarına göre değişkenlik gösterdiğini bilmeliyiz. Ezberlemek için biraz fazla ek olduğu için yine aşağıdaki gibi şifrelendirmek mümkündür. Kendiniz de istediğiniz şekilde değiştirebilirsiniz.
Kenyalı emadan ince ip arakladıkça Eve varmazcasına gelmeksizin çıktığında
Aşağıdaki örneklerde zarf fiillerin cümle içinde zarf görevlerinde kullanıldıklarına dikkat ediniz. Zarf fiil ekleri fiillere gelerek onları cümle içinde zarf yapar.
ÖRNEKLER
- Yatarken ışıkları söndürmeyi unutma. (-kan eki yoktur sadece -ken şekli var)
- Bu dünyaya geleli yüzü bir kez olsun gülmedi.
- Saati kuralı çok olmamıştı.
- Görünmeden kimseye gel gizli gizli.
- Kapanmadan kazan yarışmasına katılmak istiyorum.
- Masadaki tabaklar kırılınca ne yapacağını bilemedi.
- Sen gidince hiçbir şeyin tadı kalmamıştı.
- Olanları duyunca birden gözleri doldu.
- Seni görünce ellerim titriyor.
- Bütün her şeyi unutup yeni bir hayata başlamak istiyordu.
- Para biriktirip bilgisayar alacağını söyledi annesine.
- Fiilimsiler ile ek fiillere çalışarak sınavdan seksen almayı başardı.
- Çırpındıkça daha da batacağını anlamıştı.
- Koşa koşa yanına gitti.
- Ağlaya ağlaya gözleri kan çanağına dönmüş.
- Gelir gelmez yatağa uzandı.
- Yatar yatmaz uyudu.
- Ölürcesine sevdiği için her dediğini yapıyordu.
NOT: “-ken” ekinin bazen isimlere geldiğini görmeniz gerekir arkadaşlar. Bu durumda bu eki alan kelime fiilimsi sayılmaz.
- Öğrenciyken çok zamanımızın olduğunu fark edememişiz. (Öğrenci = İsim)
- Çalışırken zamanın nasıl geçtiğini anlayamamışız. (Çalış = Fiil)
Özetle
*Fiilimsiler, fiil değil; ancak fiile benzer sözcüklerdir. *Fiil gibi çekimlenemez; ancak olumsuzları yapılabilir. *İsim fiil, sıfat fiil ve zarf fiil olmak üzere üçe ayrılır. *Bunların her biri için ayrı ayrı fiilimsi ekleri vardır. *Bu ekler mutlaka fiil kök veya gövdelerine gelmek zorundadır. *Eklendikleri fiilleri cümlede “isim, sıfat, zarf” yaparlar. *Fiilimsiler cümlede doğrudan yüklem olmazlar, ek eylem alarak yüklem olurlar.
Görsel çalışmalarla konuyu pekiştirmeniz adına fiilimsiler konu anlatımı videolarını inceleyebilirsiniz.
Anlatabilmek için yaratılmışsınız.Teşekkürler
Yıl olmuş 2017 hala bu bilgiler bu yıla kadar geldiyse demek çok kişinin okumasına vesile olmuş gerçekten çok hoş bilgiler herkesin okumasını tavsiye ederim Allah razı olsun yorum yaparsanız çok sevinirim.
Teşekkür ederiz, amacımıza ulaşmanın huzurunu yaşıyoruz. Daha da faydalı olmaya çalışacağımıza emin olabilirsiniz. Herkese başarılar dileriz.
gerektirmektedir sözcüğü bir yüklem ama isim fiil midir?
Sözcük ek fiilin geniş zamanı olan “-dir” ekini alarak yüklem olmuştur, fakat isim fiil değildir. Burada sizi yanıltan “mek” ekini isim fiil eki gibi görmenizdir; ancak sözcükteki ekin doğrusu “mekte (şimdiki zaman eki)”dir.
Kaç yıl aradan sonra lazım oldu. Unutmuşuz tekrar hatırladık teşekkürler.
Öğretmen anlatınca anlamamıştım.Size çok teşekkür ederim.Artık anlayabiliyorum.
Gerçekten işe yarar bir site Allah bu siteyi oluşturandan razı olsun.
Sağolun çok güzel ve faydalı.
Gerçekten emeğinize sağlık, teşekkürler.
çok güzel olmuş teşekkürler
çok güzel hazırlamışsınız! Ellerinize sağlık:)
Bu sene mayısın birinde Teog konularına başlayacağız ama Türkçeci önceden başladı fiilimsileri fazla anlamamıştım ama şimdi daha iyi anladım teşekkür ederim:-)
Başarılar diliyoruz.
teşekkür ederiz sayenizde öğrendim.
-ma -ış -mak `ın şifresi mayışmak
Çok faydalı oldu allah razı olsun
Çok iyi bir site arkadaşlarıma da tavsiye edim. 😀 Çok teşekkür ederim işime çok yaradı, emeğe saygı.
Çok teşekkür ederim çok işe yaradı kim hazırladıysa ellerine emeğine sağlık.
Gerçekten süper iki hafta okula gidemedim ama gerçekten çok iyi anladım bu konuyu belki derste dinlesem bu kadar anlamazdım.
Süper çok sağolun hakkınızı helal edin süper güzel olmuş ellerinize sağlık
Merhabalar,benim bir sorum olucaktı bugün türkçe sınavım vardı soru fiilimsilerle ilgiliydi “gerektiği” kelimesi fiilimsi mi yanıtlarsanız çok memnun olucam aklıma takıldı çok merak ediyorum teşekkürler 🙂
Gerektiği kelimesi “dık, dik” sıfat fiil ekini almış bir fiilimsidir. Sözcükte bulunan sıfat fiil eki, hem ünsüz benzeşmesi (“d” “t”ye dönüşmüş) hem de ünsüz yumuşamasına (“k” “ğ” sesine dönüşmüş) uğradığından bu eki görmek biraz daha zor olabiliyor. Aklınıza da bu sebeple takıldığını düşünüyoruz. Başarılar.
Çok sağolun performans ödevinden 100 aldım
Tebrik ederiz
Teoga hazırlık.. son gün bi tekrar yapıyım dedim gerçekten çok iyi hazırlanmış elinize sağlık.
Hocam çok teşekkür ederim, sayenizde bu konuyu çok iyi bir şekilde anladım.
“Mez”sıfat fiil mi? Zarf fili mi?
sıfat fiil eki olarak kullanılan ek “-maz” şeklindedir. Bu ek eklendiği sözcüğü cümle içinde sıfat yapar.
Örneğin:
Yaramaz çocuk, evi dağıttı. (nasıl çocuk = yaramaz çocuk = niteleme sıfatı = yara(mak) fiiline gelerek o sözcüğün sıfat olarak kullanılmasını sağlamıştır.)
zarf fiil eki ise “-r…..-maz” şeklinde kullanılır ve bu iki ek, eklendikleri sözcükleri cümlede zarf yapar.
Örneğin:
yatar yatmaz uyudu (ne zaman uyudu? yatar yatmaz = “yat” fiiline eklenen bu ek, söz öbeğini zaman zarfı yapmıştır)
gelir gelmez masaya oturdu.
Umarız anlaşılmıştır. Başarılar 🙂
Çok çok çok güzel bir site çok faydalı oldu 8. Sınıfa geçtim teog için çok iyi kısacası çok memnunum.
Sınava çalıştım çok teşekkürler
Çok güzel olmuş
Hoca sadece mastar eki istedi oda 1. Simi oluyo acaba
Evet Arda, “-ma, -ış ve -mak” ekleri yani isim fiil ekleri aynı zamanda mastar eki olarak da isimlendirilmiştir.
İsim-fiil örneğinde “Çalışan”ı çalış diyerek köküne ayırmışsınız, kökünün “çal” olması gerekmiyor mu ?
Bir sözcüğün kökü bulunurken en önemli kural; kökün, sözcüğün tamamı ile anlam bakımından uyumlu olması gerektiğidir.
Çalışan kelimesinin kökünü “çal”a kadar indirirseniz sözcüğün tamamı olan “çalışan” kelimesi ile anlam bakımından uyumsuz hale getirirsiniz. Dolayısıyla, hatalı kök bulmuş olursunuz. Bu sözcüğün kökü “çalış(mak)”tır.
Çalış (fiil kökü) – an (sıfat fiil eki)
sizin benden hiç hoşlanmadığınızı biliyordum. cümlesinde “hoşlanmadığınız”kelimesi fiilimsi türlerinden hangisine girmektedir.
Lütfen yardım yarına sözlü var 🙁 bir türlü bulamıyoruz.
Hoş (isim kökü) – lan (isimden fiil yapma eki) – ma (olumsuzluk eki) – dık (sıfat fiil eki) – ınız (2. çoğul şahıs iyelik eki) – ı (belirtme hali eki)
Sorunuz tam olarak şu galiba: “Fiilimsilerde, olumsuzluk eki fiilimsi ekinden önce mi sonra mı gelir?”
Cevap: Olumsuzluk ekleri fiilimsi eklerinden daima önce gelir.
Örnek: Kitabın bu sayfalarını okumayıp sınava girersen başarısız olursun.
Oku- ma – (y) – ıp
harika olmuş öğretmenim bayıldı. Herkeze önericem
Gerçekten iyi iş çıkartmışsınız tebrik ediyorum.
Hoca anlattığında anlamamıştım burada okuyunca hemen anladım çok sağolun.
isim fiillerde ünlü harfler var me ma ış iş uş üş peki mek mak yerine neden o ö olmuyor bilen varmı
Türkçe kelimelerde “o” ve “ö” sesli harfleri sadece ilk hecede bulunur. İlk heceden sonraki hecelerde bulunmaz. Örneğin “Doktor, horoz, motor” vs gibi sözcükler dilimize başka dillerden girmiş sözcüklerdir.
Böyle bir durumda sözcüklere gelen eklerde de “o” ve” “ö” sesleri yer almaz (-yor şimdiki zaman eki bu duruma aykırılık teşkil eder).
Türkçedeki eklerde bulunan;
“a, e” sesleri aralarında değişiklik gösterebilirken, (örneğin: çoğul eki “-lar” sözcüğe göre “-ler” olabilir)
“ı, i, u, ü” sesleri de kendi aralarında büyük ünlü uyumu kuralına uygun olacak şekilde değişiklik gösterebilir. (Örneğin: geçmiş zaman eki: -dı, -di, -du, -dü).
Çok güzel çok işime yaradı ama yazana kadar ellerim koptu
sağolun işime yaradı teoga burda hazırlanabilriz
benim çok işime yaradı artık hep burdayım
Ellerinize sağlık harika olmuş.
Çok faydalı olmuş bence teog için yararlı benim işime çok yaradı 🙂 😀
anlamadığım bir şey var -ken ekiyle alakalı. -ken eki isimlere geldiğinde mi fiilimsi olmuyor?
Evet “-ken” eki isimlere geldiğinde o sözcük fiilimsi olmaz, çünkü fiilimsi ekleri sadece fiillere gelir. Örneğin “öğrenciyken” kelimesindeki -ken eki sözcüğü fiilimsi yapmamıştır.
çok işime yaradı teog için ideal bence
bence de
Teog’a hazırlanıyorum. Çok sağolun çok iyi anladım teşekkürler çok iyi :):)
tesekkurler bu sene teog a girecegim ve çok yardımcı oldu
Çok güzel çok faydalı da bunu kısa yapsaydınız ama yine de çok beğendim teşekkürler:D
Açıklayıcı olması gerektiği kadar yazmaya çalıştığımızı belirtmek isteriz. İyi çalışmalar dileriz.
Ben şu an 7. sınıfı bitirdim ve 8. sınıfa geçtim. TEOGa girecegim inşallah. Hazırlık olarak bu konuya çalışıyorum. Konuyu gayet iyi anladım. Teşekkürlerr 🙂
Tüm eğitim hayatınızda başarılar diliyoruz.
Çok güzel olmuş elinize sağlık ..
Çok teşekkür ediyorum. İstediğime ulaştımm başarılı oldum. Ellerinize sağlık. 🙂
Tebrik ederiz. Başarılarınız devamını diliyoruz.
yardım eder misiniz!
Yaşadığım kimi olayları sonradan öyküye dönüştürürken onların fark etmediğim yanlarını tekrar yaşamak bana mutluluk veriyor
Soru: kaç tane fiilimsi vardır? fiilimsi olan sözcüğün fiilimsi türünü yazınız.
Yaşadığım: sıfat fiil
dönüştürürken: zarf fiil
fark etmediğim: sıfat fiil
yaşamak: isim fiil
teşekkürler
kaynakcanızı yazarmısınız projem varda 😀
Konu anlatımı, yazı içeriği hocalarımıza aittir. Sitemizi kaynakça olarak gösterebilirsiniz.
çok sağolun teşekkür ederim
Çok güzel bu sayfanın sayesinde Türkçeden 95 aldım.
Çok teşekkür ederim çok yararlı bilgiler içeriyordu elinize sağlık 🙂
maksızın vede meksızın eklerine örnek verebilir misiniz
Bütün gün oturmaksızın çalışıp durdu.
Bir daha buralara dönmemeksizin gideceğini söyledi.
zarf fiilde maz var sıfat fiildede
Sıfat fiildeki “mez, maz” tek başına kullanılırken zarf fiilde bu ek “-r, -ar,-er…….-maz, -mez” şeklinde kullanılır.
Örneğin:
Görünmez kaza (sıfat fiil)
Görür görmez uzaklaştı. (zarf fiil)
saool tşkür ederim
çok faydalı sağol
Bir cumlede kelimenin fiilimsimi yoksa cekimli fiilmi oldugunu nasil anlariz
oldukça kelimesi fiilimsi midir?
Evet fiilimsidir, zarf fiil eki olan “dıkça”yı almıştır.
oldukça zarf fiil midir?? oldukça büyük bir evde yaşıyorlar
fiilmsiler konusunu anlamama çok yardımcı oldunuz çok teşekkür ederim 🙂
Çok teşekkürler TEOG 1’e 11 gün kaldı Türkçe’den iyi net yaparsam sizin sayenizdendir 😀
Başarınızı diliyoruz. Katkımızın olduğunu hissetmek bizi mutlu ediyor.
süpermiş.
Bir şey sorabilir miyim? Baharın uyanışıyla kuşlar ötüşür derken hangileri fiilimsidir?İlgilenirseniz sevinirim.:D
uyanış= isim fiil
ötüşür= Bu isim fiil değildir karıştırmayınız. Buradaki “üş” eki fiilden fiil yapan işteşlik ekidir.
Sorum olacak size; yazilar benim yazmak istediklerimin soluk bir golgesi gibidir. Cumlesindeki yazmak ve istediklerimin fiilimsilerinin turleri nedir neden?
yazmak= isim fiil
istediklerimin= Sıfat fiil (adlaşmış durumda)
Sifat fiil olmasi icin bir ismi nitelemesi gerekir.ornegin calisan insanlar kazanir.
Ama burada istediklerim herhangi bir ismi nitelemiyor.ornegin calisanlar kazanir.burada da calisanlar adlasmis oldugundan isimfiil olur artik.dolayisiyla istediklerimin de isim fiil olmasi gerekir.dogru degilmi?
Hazırlayana çok teşekkürler, sınav için çok yardımcı oldu. 🙂
çok sağolun ödevime yardımcı oldunuz
-mek icin zarf fiil mi isim fiil midir? Teşekkür ederim.
“mek” bir isim fiil ekidir. Fakat siz için edatıyla birlikte kullanıldığında yani “-mek için” kısmını soruyorsunuz sanırım. Bunu fiilimsi çeşidi olarak değerlendiremeyiz. Örneğin;
Dinlenmek için yatağa uzandı.
cümlesindeki “dinlenmek” kelimesi bir fiilimsidir. Ancak “dinlenmek için” kelime grubuna bir çeşit fiilimsi diyemeyiz. Sadece cümle öğesi olarak incelerseniz “zarf tümlecidir” diyebiliriz ki sizin kafanızı da bu karıştırmış olmalı. Niçin? neden? niye? gibi sorulara cevap verdiğinden “zarf fiil” midir diye tereddüte düşmüş olabilirsiniz.
Evet fiilimsidir. Sıfat fiildir.
Harika bir site ellerinize saglik
…omuzladığı gibi yola koyuldu. cümlesinde fiilimsinin türü nedir
omuzla-dık-ı = Sıfat fiildir. (“dık” sıfat fiil ekidir, ünsüz yumuşamasına uğradığı için “k” sesi “ğ” olur)
ismi nitelemiyor ve zarf görevinde değil mi sizce bu arada çok teşekkürler
”Buraya geldiğini gördüm.” cümlesindeki fiilimsinin türü ne olabili? Sıfat-fiil olsa bir ismi nitelemesi gerekir, aynı şekilde zarf da olmuyor. Testlerde sıfat-fiil diye geçiyor ama sıfat olma imkanı var mı?
“Kardeşim, seçtiğim saati beğendi.” cümlesindeki “-tiğ” eki sıfat fiil ekidir. Bu cümlede “saat” ismini nitelediği için sıfat görevinde kullanıldığı açık bir şekilde görülmektedir.
Eğer aynı cümleyi;
“Kardeşim, seçtiğimi beğendi.” şeklinde söylemiş olsaydık o sözcükteki “-tiğ” yine sıfat fiil eki olurdu; ancak bu kez “seçtiğim” sözcüğü, yanındaki isim (saat) düştüğü için “adlaşmış sıfat” görevi üstlenmiş olacaktı. Bu durum sözcüğün sıfat fiil olma özelliğini kaybetmesine sebep değildir. Bu yüzden doğru şık sıfat fiil şeklindedir.
Sizin cümlenizde ise;
gel-dik-in-i = Buradaki “-dik” eki de sıfat fiil ekidir. Ancak yukarıda belirttiğimiz gibi nitelediği sözcük düştüğü için “adlaşmış sıfat” olarak kabul edilmektedir.
bence güzeldi
admin eyw çok saol çok yardımcı oldun beni bi deliden kurtardın 🙂
Super çok kolay yaptim sagolun
çok güzel olmuş süüper
bizim emre hocamız yani türkçe öğretmenimiz biraz gıcık ama sizin sayenizde üstüme düşürdüğü gıcıklığı bu cümleler sayesinde giderdim ALLAHrazı olsun sizlerede şimdiden kolay gelsin:)
çok güzel olmuş bu içeriği hazırlayanın ellerine sağlık
Ellerinize saglık çok işime yaradı gercekten
çok teşekurler yardımı cok dokundu
peki ama geçmiş zaman mı yok sa sıfat fiikl mi olduğunu ayırt edecek somut bir şey olmazsa nasıl anlayacaz
Fiilimsi ekleri eklendiği fiili isim soylu sözcük yaparak o sözcüğün cümlede “isim, sıfat ve zarf” görevinde kullanılmasını sağlarlar. Bu yüzden eğer sıfatın ne olduğunu ve cümlede nasıl bulunduğunu biliyorsanız fiilimsi eki alan sözcüğün sıfat olup olmadığına bakabilirsiniz. Bazı fiilimsi eklerinin kip ekleriyle karıştırılabileceğine dair hususu yukarıda örneklerle açıkladık. İsterseniz sıfat ve zarf konularına da göz atıp pekiştirebilirsiniz.
öğretmenimiz tamlama şeklidneki fiilimsilerden örnekler istedi yardımcı olursanız sevinirim…
Pardon bir soru soracaktım isim görevinde kullanılan sifat fiil ne demek tesekkurler
zarf fiilere 24 tane daha örnek verir misiniz
yüklemde fiilimsi varsa, fiilimsi olarak kabul edebiliyor muyuz? Örn: En sevdiğim şey kitap okumaktır.cümlesinde kaç fiilimsi var? Teşekkürler.
Merhaba Fatma. Cümlenin hangi öğesi olursa olsun fiilimsi eki alarak onun özelliklerini gosteren her sözcüğü kabul edebiliriz. Burada oku- fiili isim fiil eki olan “mak” ekini almış daha sonra da ek fiilin geniş zaman eki olan “tır” eki sözcüğe eklenmiş ve böylelikle fiilimsinin, cümlenin öğesi açısından yüklem olması sağlanmıştır. Bizi sözcüğün türü ilgilendiriyor, cümlenin hangi öğesi olduğu değil. Kısaca yüklem de olsa “okumaktır” sözcüğü bir fiilimsidir. 😉
Allah razı olsun emeğinize sağlık çok işime yaradı…
Süper
ya virgülle ilgili bişiy sorcam ama cümle şeklinde.
Dikmen,Mehmet,Başarı Öyküleri,Papatya Yayınları,İstanbul,2005.
iste bu cümledeki virgül hangi amaçla kullanılıyo.
Bunlar eserin ismi, yazarı, yayın evi, basım yılı ve kaçıncı baskı olduğunu gösteren kaynak bilgilerdir. Bu cümledeki virgüller kaynak şeklinde verilen kitap ve makalelerin künyelerine ait ayrıntıları göstermek amacıyla kullanılmıştır.
Cok cok tesekkurler muhtesem olmus emeginize saglik
Teşekkürler. Başarılar diliyoruz.
Dil bilgisinde en çok unuttuğum konu fiilimsiler ama sayenizde artık hiç unutmuyorum. Örneklere bakmak için girdim yine sayfanıza birsürü örnek var bu yönden sizin siteniz tek. Emekleriniz için çok teşekkür ederim.
Biz teşekkür eder başarılar dileriz. Yeni dönemde daha fazla konu anlatımı ile sitemize hız vereceğiz.
çok işime yaradı sağolun çok teşekkür ederim :)))
Fiilimsilerle ilgili 100 tane örnek paylaşırmısınız
Çok güzel bilgiler var hazırlayıp emek gösterene teşekkür ederim.
en iyi anlatan internet sitelerinden birisiniz gerçekten ellerinize sağlık öğretmenden bu kadar anlamıyorum siz bizim derse girseniz süper olurrrr …. ben lise2 ye gitmeme rağmen çok faydlı bir site herkese öneririm
ellerinize sağlık gerçekte süpersiniz allahhhh razı olsun sayglarımla yaaasizi seviyorum.süpersiniz:))))))))))))))))
teşekkür ederim hazırlayanlara 🙂 faydalı oldu benim açımdan 🙂
harika buna çok çalışın size faydalı olur
güzel anlatmışsınız konuyu
çok saolun çok yardımcı oldunuz performans ödevimden 100 alıcağım 😀 saolun türk di bilgisi <3
aklımıza takılan soruları sorabilir miyiz
Tabi ki sorabilirsiniz
süper ya admin ordamı ? 😉
abi bunlar cok güzel bilgiler yaaa 2 dk da anladım 🙂 🙂 😀 <3
harika ck yardımcı oldu saolun sizi seviyorum
Bir şey soracağım hocam. Sıfat fiil de cümlede sıfat görevin de mi kullanılıyor ve mesela az önce çözdüğüm bir soruda 4 şıkta da sıfat fiil ekleri olan eylemler vardı fakat anlayamadım… Açıklar mısınız?
Evet Alper, sıfat fiil cümlede sıfat görevinde kullanılıyor. Cümlede sıfat fiil eki alan sözcük, bir ismi niteleyip belirtir durumdadır dikkat edersen. Sıfat fiil ekleri, fiillere gelerek o fiili sıfat yaptığı için şıklarda gördüğün ve fiil olduğunu düşündüğün sözcüklerin de birer fiilimsi olduğu düşüncesindeyim. Şıkları yazarsan daha da net görebiliriz.
herika ne güzel
çok teşekkür ederim sizin gibi doğru bilgiler verenler oldukca hep 100 alırırz
Teşekkür ederiz. Çok daha iyi şeyler yaparak size faydalı olmayı hedefliyoruz. İyi çalışmalar.
fiilimsiler çok güzel detaylı şekilde anlatılmış teşekürler 😀
Biz teşekkür eder, başarılar dileriz.
bu kadar mı
Fiilimsiler sadece bu kadar 🙂 bunların dışında sormak istediğiniz bir şey varsa sorabilirsiniz. Başarılar.
acaba fiilimsiler kişi ve şahıs eki (yapamam sonundaki m harfi gibi) alırlar mı?
Fiilimsiler, fiilden isim yapma eki almış sözcüklerdir. Dolayısıyla fiile gelen kip ve şahıs eklerini alamazlar. Bu konuda aşağıda örnekte anlatacağımız durum kafanızı karıştırıyor olabilir;
“En büyük isteği okumaktı.” cümlesindeki “oku” fiili “mak” isim fiil ekini alarak fiilimsi olmuştur. “mak” ekinden sonra gelen “tı” eki ise “demek ki fiilimsilere kip eki gelebiliyor” algısı yaratmaktadır. Fakat oradaki “tı” eki ek fiile gelmiş görülen geçmiş zaman ekidir. Bilindiği gibi ek fiiller sözcükle birleşik yazıldığında “i” fiili düşer yanındaki kip eki sözcükle birleştirilir. Şayet ek fiil düşmeseydi yukarıdaki cümle;
“En büyük isteği okumak idi.” şeklinde olacaktı ve siz de böyle bir algıya düşmeyecektiniz.
Ek fiil ile ilgili konu eksikliğinizin olduğunu düşünüyorsanız “Ek Fiil Konu Anlatımı” sayfamızı inceleyebilirsiniz.
Zarf fiildeki -maz eki ile sıfat fiildeki -mez ve -maz ekleri olan -maz’ın farkı ne?
Bir sözcük “-maz, -mez” ekini alıp ismi niteleyen bir sıfat durumunda ise “Sıfat fiil eki” almıştır diyebiliriz.
Örneğin: Dönülmez akşamın ufkundayım. (Nasıl akşam = dönülmez)
-mez: Sıfat fiil eki
akşam: isim
Bir sözcük “-maz, -mez” ekini alıp fiili niteliyorsa yani zarf görevini üstleniyorsa “zarf fiil eki” almış demektir. Zaten zarf fiil eki “-r….-mez” şeklinde kalıplaşmış olarak karşımıza çıkar.
Örneğin: Gelir gelmez anlamıştım. (Ne zaman anlamıştım = gelir gelmez)
-mez:Zarf fiil eki
anlamıştım: fiil
Bu iki durumun farkını “sıfat” ve “zarf” konularına göz attığınızda daha iyi anlayacağınızdan eminiz. Başarılar dileriz.
ben çok beğendim ödevimi yapmamda çok yararı oldu çokkk teşekkürler.
sağolun çok teşekkürler 🙂
arkadaşlar zarf fiili şu şekilde ezberliyebilirsiniz; kenalı asiye maden gerekmedikçe ip aramaz .
Aslında ben bunları çok iyi biliyorum dersi çok iyi dinledim yine de göz atmaktan zarar gelmez dedim 🙂
cok guzel bu sayfanın sayesinde turkçeden 95 aldım
Başarınıza vesile olduğumuz için mutluyuz. Her alanda başarı diliyoruz.
hocmız 500 tane filimsi ornekleri istedi bu iyi oldu saolun
Çok iyi olmuş sınav için çok yardımcı elinize sağlık 🙂
Sınavınızda başarılar diliyoruz. Sormak istedikleriniz, takıldığınız yerler olduğunda sorabilirsiniz. İyi çalışmalar.
elinize sağlık çok yararı dokundu yardımınız için çok teşekkür ederiz 🙂
Amacımıza ulaşmış faydalı olmuşsak ne mutlu iyi çalışmalar diliyoruz.
Emeğinize sağlık. Çok faydalandim. Türkçe dersi benim için çok eğlenceli bir ders artık 🙂
Başarılar diliyoruz. Sormak istedikleriniz oldukça bizler buradayız.
Sitenizdeki içerikler çok fayladalı olmuş. Ellerinize sağlık.
Teşekkür ederiz faydalı olmuşsak ne mutlu.
Fiilimsilerin yuklem oldugu isim cumlelerine ornek verir misiniz??
Vazgeçemeceğim tek şey hafta sonları müzik yapmaktı.
Evet aynen katılıyom sana
önümüzdeki teog sınavı için 2 ay kaldı çok çalışmamız gerek derken ÇALIŞMAK arkadaşım 🙂
kac yanlısın cıktı
Anlatım tarzınız ve kritik noktalara temas eden ayırdedici örnekleriniz sayesinde konuya hakim olmamak elde değil 🙂 Çok faydasını gördüm emeğinize sağlık hocam
güzel
çok güzelmiş